Fragment z książki Swamiego: Srila Jiva Goswami’s Tattva-Sandarbha, Sacred India’s Philosophy of Ecstasy.
kṛṣṇa-varṇaṁ tviṣākṛṣṇaṁ
sāṅgopāṅgāstra-pārṣadam
yajñaiḥ-saṅkīrtana-prāyair
yajanti hi su-medhasaḥ
W pierwszej anuczhedzie (części, anuccheda) [Tattwasandarbhy] Śri Dżiwa (Śrī Jīva) cytuje niezwykle istotny werset ze Śrimad Bhagawatam, który uznawany jest za wastunirdeśę (vastu-nirdeśa), przedstawienie głównego tematu tego traktatu:
W kalijudze osoby o bardzo subtelnej, teistycznej inteligencji (su-medhasaḥ) czczą Śri Krysznę (kṛṣṇa-varṇaṁ), który pojawił się niejawnie (tviṣākṛṣṇaṁ) jako Śri Kryszna Czajtanja. Czynią to, wspólnie intonując imię Boga (yajñaiḥ-saṅkīrtana-prāyaiḥ) tak, jak sam Śri Czajtanja, który trzymając ręce wzniesione w geście oddania jako jedyną broń (sāṅgopāṅgāstra-pārṣadam) nauczał tego wraz ze swoimi wiecznymi towarzyszami i emanacjami.
Przytaczając ten werset już na samym początku, Dżiwa Goswami wskazuje, że Śri Czajtanja jest tematem Tattwasandarbhy (wastunirdeśa). Ponieważ Tattwasandarbha to również traktat objaśniający Śrimad Bhagawatam, niniejszym zauważa się, że Bhagawatam ostatecznie dotyczy tego, czego ucieleśnieniem jest Śri Czajtanja. Ten wprowadzający werset wyjaśniano różnie, toteż Śri Dżiwa stawia sobie za cel sprecyzować i ustalić jego znaczenie w części drugiej, gdzie składa hołd swojemu bóstwu (namaskara).
Wyjaśniając znaczenie wersetu, Dżiwa Goswami idzie w ślady Śri Sanatany Goswamiego (Śrī Sanātana Goswāmī). To Sanatana Goswami, najstarszy z legendarnych Sześciu Goswamich z Wryndawany, jako pierwszy wytłumaczył go w odniesieniu do Śri Czajtanji. Zobaczymy, że taka wykładnia jest fundamentem całej teologii wisznuizmu gaudija. Ustanawia bóstwo gaudijów (Śri Czajtanję) jako Boga; Boga, który przybywa ze swoimi towarzyszami, aby nauczać, jak czcić jego samego (Śri Krysznę), jednocześnie ukrywając fakt swojej boskości. Zatem mimo iż objaśnienie Sanatany Goswamiego wydobywa ukryte znaczenie, harmonizuje z ogólną teorią gaudijów, zgodnie z którą w kalijudze Bóg zstępuje skrycie, pod postacią wielbiciela, który naucza oddania dla niego.
Kontekst, w jakim pojawia się ten werset, pasuje do interpretacji Sanatany Goswamiego. W jedenastej pieśni Bhagawatam mędrzec Karabhadżana (Karabhājana) Muni naświetla królowi Nimi temat awatar związanych z czterema kosmicznymi cyklami czasu, czyli jug (yuga). Mędrzec dokonuje zwięzłej charakterystyki jugawatarów (yuga-avatāra). Objaśnia następnie główne, a zarazem najskuteczniejsze, metody oddawania czci w każdej judze, zgodnie z naukami inkarnacji pojawiających się w tych epokach. Opisawszy pierwsze trzy –- satja-, treta- i dwaparajugę – Karabhadżana zatrzymuje się na kalijudze. To właśnie w tym miejscu tekstu znajduje się wspomniany werset.
Jak już wspomniałem, inni komentatorzy nie ujawniają, iż werset ten wskazuje na Śri Czajtanję. Nie czyni tego nawet Bhawarthadipika, komentarz do Bhagawatam autorstwa Śridhary Swamiego (Śrīdhara Swāmī), który Śri Czajtanja darzył wielką estymą. Mimo to, w oczach gaudijów fakt ten, zamiast stać w sprzeczności z ich konkluzjami, pośrednio je potwierdza. Wisznuici gaudija utrzymują bowiem, iż prawo do objawienia jugawatary tak wyjątkowego, jak ten, który pojawia się w tej konkretnej kalijudze, posiada sam awatara oraz jego późniejsi wyznawcy. Z tego powodu nawet Wjasadewa pisał o Śri Czajtanji w zawoalowany sposób, szanując wolę samego Kryszny, by pozostać niezauważonym do czasu, gdy jego bezpośredni zwolennicy obwieszczą jego zstąpienie.
Użyte w wersecie słowo varṇaṁ ma wiele znaczeń, wszystkie jednak są zgodne z tezą, iż tekst ten opisuje Śri Czajtanję. Varṇa oznacza sylabę, klasę i barwę. Może również wskazywać na czasownik varṇayati – “opisywać”. Fraza kṛṣṇa-varṇaṁ wskazuje więc głównie na osobę, której imię zawiera sylaby kṛ oraz ṣṇa. Po przyjęciu statusu ascety (sannjasa) Śri Czajtanja otrzymał imię Śri Kryszna Czajtanja. Zasłynął też z tego, iż bezustannie wypowiadał święte imię Kryszny. Spełnia on, zdaniem Dżiwy Goswamiego, kryteria określające Boga (svāṁśa) a nie żywe istoty (vibhinnāṁśa). Jednak jest tak również w przypadku jugawatarów, toteż słowa kṛṣṇa-varṇaṁ precyzują, iż ten awatara należy do „klasy Kryszny”, a zatem nie jest awatarą Wisznu. Jest kṛṣṇa— prawie czarny — lecz w tej inkarnacji nie jawi się ogółowi jako taki (tviṣākṛṣṇa). Tym niemniej Śri Dżiwa zauważa, że w sporadycznych przypadkach, na przykład gdy Śri Czajtanja objawił się Ramanandzie Raji, jego cera przybierała ciemną barwę. Można zatem powiedzieć, że choć kolor jego duszy jest czarny (antaḥ kṛṣṇaṁ), to aby się ukryć, Kryszna przyjął nastrój swojego wielbiciela. Skutkiem tego jego cera jest teraz złota (bahir gauraṁ).
Takie wyjaśnienie znajduje potwierdzenie w słynnym wersecie z Bhagawatam, w którym omawia się cerę czterech jugawatar:
Twój syn pojawia się w każdej judze. Wcześniej pojawił się w trzech różnych kolorach: białym, czerwonym oraz złotym. Teraz pojawia się jako czarniawy.
W powyższym wersecie Gargamuni, kapłan rodziny Kryszny, prowadzi tradycyjną ceremonię nadania imienia. Wspomina, iż Kryszna pojawiał się w innych epokach (nie tylko w dwaparajudze) oraz że miał białą, czerwoną i złotą cerę. Ponieważ teraz ma cerę niemal czarną, będzie nazywany Kryszną. Jako że awatara z satjajugi jest biały, a z tretajugi czerwony, werset ten potwierdza, że awatara z kalijugi jest złoty. Choć jest on jugawatarą kalijugi, nie jest jedynie boskim zstąpieniem o złotej (pīta) cerze, lecz jest tym samym czarniawym Kryszną (awatarī), objawiającym się w złotej cerze.
Wisznuici gaudija utrzymują, iż Kryszna stanowi źródło wszystkich awatar, ale sporadycznie, ze szczególnego powodu, zajmuje miejsce jugawatary. Wiąże się to z jego poczuciem wewnętrznej przyjemności, i to w większym stopniu niż z niedolą spętanych przez prawo karmy dusz, o których dobro bezpośrednio troszczy się jugawatara. Niemniej jednak, dzięki Śri Czajtanji, samemu Krysznie, uwarunkowane dusze uzyskują podwójne błogosławieństwo: nie tylko poznają jugadharmę (dharmę odpowiednią dla obecnej epoki), ale otrzymują szczególne „zadośćuczynienie” w postaci krysznapremy (czystej miłości do Kryszny). Praktykując dharmę zalecaną dla tej jugi, mają wyjątkową sposobność, żeby osiągnąć najwyższą, duchową miłość do Kryszny (krysznapremę) oraz wejść do jego wewnętrznej przestrzeni.
W filozofii wisznuizmu gaudija znajdujemy Boga, który przyjmuje rolę Absolutu próbującego odnaleźć siebie. Jako że szczególną cechą istot ludzkich jest poszukiwanie swoich źródeł, najwyższe bóstwo w postaci Śri Czajtanji poszukuje siebie w przebraniu ludzkiej istoty. W ten sposób Absolut naucza i jednocześnie doświadcza samopoznania, które jest zasadniczym składnikiem życia człowieka. Śri Czajtanja poszukuje bhakti, oddania, najgłębszego wyrazu introspekcji. Bhakti przekształcone w premę, transcendentną miłość, objawia pełnię natury Absolutu: to miłość jest celem życia, nawet bardziej niż sam Kryszna – jej najwyższy obiekt. Ponieważ miłość uosabiana jest przez Śri Radhę, gaudijowie uznają oddanie dla niej za zenit transcendentnych dążeń. Takie jest sekretne przesłanie Bhagawatam. Postaci Radhy i Kryszny połączone ze sobą w osobie Śri Czajtanji pojawiły się po to, by się tym przesłaniem delektować i rozdzielić je pomiędzy wszystkie dusze.
źródło: swamitripurari.pl
(wyświetleń: 92)
